Gezond Leiderschap
Dinsdag 21 maart gaf Martijn Venus, senior adviseur gezond werken, een webinar over gezond leiderschap. Een thema dat op steeds meer congressen en webinars opduikt en waar hij bij ruim 50 organisaties HR- en zorgteams in heeft begeleid. Leiderschap blijkt een belangrijke vertrekreden voor zorgprofessionals, en vormt ook een verhoogd risico op verzuim voorafgaande het vertrek van een medewerker. Juist leiderschap is een belangrijke herstelfactor hierin. Dit roept voor organisaties diverse vragen op. Wat is leiderschap en gaat het hierbij alleen over de leidinggevende of zijn er meer factoren van invloed? Hoe kan het dat leiderschap de vitaliteit van de medewerkers en de mate van verzuim beïnvloedt? Martijn gaf de deelnemers belangrijke tools om gezond leiderschap in de eigen organisatie toe te passen.
Wat is gezond leiderschap?
Leiderschap is een proces van sociale invloed dat is gericht op het behalen van bepaalde doelen door personen in (in)formele rollen in organisaties richting volgers. Gezond leiderschap is leiderschap dat invloed heeft op de energiebalans van het individu en het team. Hierbij wordt meer gericht op doelen als voldoende betrokkenheid, inzetbaarheid en prestatiegedrag. Sociale invloed is een belangrijk aspect in deze definitie voor leiderschap. Sociale invloed is namelijk het effect van keuzes, houding en gedrag op gedachten, gevoelens, attitudes of gedrag van anderen. Hoe jij je als leidinggevende, of collega, opstelt en gedraagt heeft dus een groot effect op hoe anderen zich gedragen.
De invloed van leiderschap op gezond werken
De energiebalans voor een werknemer moet in balans zijn. Dat wil zeggen dat de werkeisen (uitputting) en de energiebronnen (motivatie) elkaar aan moeten vullen. Voor een effectieve werkbalans is de een niet hoger dan de ander. De energiebalans wordt niet alleen bepaald door de werkkenmerken. Ook individuele kenmerken hebben effect op deze balans. Individuele kenmerken zijn bijvoorbeeld persoonlijke hulpbronnen, stress- en gezondheidsklachten en welzijn en bevlogenheid.
Soorten leiderschap
Er bestaat een aantal soorten leiderschap waarmee leidinggevenden kunnen werken: empowering leiderschap, zelfleiderschap en gedeeld leiderschap. We zoomen in op empowering leiderschap. Bij deze vorm staat de betekenis van het werk bovenaan. Participatie in besluitvorming, vertrouwen en autonomie zijn hierbij van groot belang. IZZ en UU hebben het effect van empowering leiderschap op de gezondheid van zorgmedewerkers tijdens de COVID-19 crisis onderzocht. Hieruit is gebleken dat wanneer de impact van een crisis laag is, empowering leiderschap voor een juiste energiebalans bij de medewerkers zorgt. Daarentegen wijst dit onderzoek uit dat wanneer de impact van een crisis hoog is, empowering leiderschap een negatief effect heeft op de energiebalans.
Praktijk
Wat je zelf in kan zetten om een gezonde energiebalans bij je medewerkers te waarborgen, is het werken volgens een vaste werkwijze. Een vaste werkwijze zorgt voor routine, houdt je scherp en brengt discipline. Daarnaast is het zeer effectief om te allen tijde met elkaar in gesprek te blijven. Voer vaker een dialoog met je werknemers, en luister naar ze. Wat hierbij belangrijk is, is dat alleen luisteren of alleen praten niet voldoende is. Zet deze inzichten ook daadwerkelijk om in acties.